Памятны знак “Магдэбургскае права” сведчыць пра тое, што сярэднявечны Брэст быў першым горадам на тэрыторыі сучаснай Беларусі, які атрымаў Магдэбурскае права. Гэта падзея адбылася ў 1390 годзе.

Беларуская дзяржаўнасць развівалася ў рэчышчы агульнаеўрапейскай гісторыі. Адной з праяваў гэтага працэсу было атрыманне гарадамі Вялікага Княства Літоўскага Магдэбурскага права.

Магдэбургскае права – гэта права горада на самакіраванне. Яно надавалася гарадам ад імя вялікага князя. У спецыяльным прывілеі адзначаліся парадак фармавання органаў кіравання, правы і прывілеі. Крыніцамі Магдэбургскага права былі як нямецкія законы («Вайхбільд Магдэбурга», «Люстра саксаў»), так і беларускае гарадское права і артыкулы Статута Вялікага Княства Літоўскага.

У адпаведнасці з Магдэбургскім правам у горадзе ствараліся органы самакіравання, незалежныя ад ваяводаў і старастаў. Гарадское кіраванне ўзначальваў войт, прызначаны вялікім князем. Разам з ім дзейнічала гарадская рада, што складалася з месцічаў-радцаў. Дзейнасць рады ў фінансавай сферы кантралявалася выбарным органам з 12 месцічаў мужоў паспалітых, або прысяглых. Існаваў уласны судовы орган па крымінальных справах – лава, куды ўваходзілі лаўнікі пад старшынствам войта. Штодзённымі справамі займаліся бурмістры, якія па сканчэнні паўнамоцтваў рабілі справаздачу перад радай, а пазней – на агульным сходзе месцічаў. Бурмістарскі суд, куды ўваходзілі бурмістры з радцамі, вырашаў цывільныя справы. Гарадская рада і лава разам складалі магістрат. Магістрат засядаў у ратушы (у перакладзе з нямецкай мовы гэта слова азначае “дом сходаў”).

Права на самакіраванне Брэст атрымаў у 1390 годзе. Пазней горад шмат разоў пацвярджаў прывілей на Магдэбурскае права.

Пасля далучэння Беларусі да Расійскай імперыі указам Кацярыны ІІ Магдэбургскае права на гэтай тэрыторыі было скасавана.

Дата публікацыі: 10.07.2019.

---

Для зручнай навігацыі па славутасцях выкарыстайце БЯСПЛАТНУЮ мабільную праграму